Βυζαντινή τέχνη: Φορητή εικόνα, τοιχογραφία, ψηφιδωτό

Το τμήμα αυτό του ψηφιδωτού δαπέδου με παράσταση πελαργού που ραμφίζει φίδι προέρχεται από τη λεγομένη βασιλική του Ιλισσού (5ος αιώνας) Από τη Συλλογή Ψηφιδωτών του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών

O Xριστός Παντοκράτωρ, ψηφιδωτή διακόσμηση του τρούλου της Mονής Δαφνίου, 12ος αι

Αποσπάσματα από την ταινία της Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης "Βυζαντινή εικονογραφία" : 

Μέρος 1ο - Η σημασία των εικόνων

Μέρος 2ο-  Η Κατασκευή των Εικόνων

Eικόνα της Παναγίας Bρεφοκρατούσας με σκηνές Δωδεκαόρτου, β΄μισό 14ου αι. Aθήνα, Bυζαντινό Mουσείο

Δραστηριότητα: Αφου παρακολουθήσουμε το πρώτο βίντεο, ας σκεφτούμε και ας προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα:

1.      Τι συνέβη την περίοδο της εικονομαχίας και ποιο ερώτημα απσχόλησε το χριστιανικό κόσμο;

2.      Όταν οι εικόνες έγιναν αποδεκτές ποια ήταν η χρήση τους; Πού βρίσκουμε εικόνες ακόμα και στις μέρες μας;

3.      Ποιες είναι οι δύο μεγάλες κατηγορίες θεμάτων των βυζαντινων εικόνων;

4.      Με την πάροδο του χρόνου διαμορφώνεται ένα τυπικό σχήμα στην εικονογράφηση ενός ναού. Θυμηθείτε:

Τι εικονογραφείται στον τρούλο μιας εκκλησίας; ……………………………………………………....... Στην αψίδα του ιερού;……………………………………………………………………………………………… Στα λοφία του τρούλου; ………………………………………………………………………………………………Στους τοίχους; …………………………………………………………………………………………………………

5.      Ποια γνωρίσματα της βυζαντινής τεχνοτροπίας σας κάνουν εντύπωση, σχετικά με την απεικόνιση των ιερών προσώπων; (Μπορείτε να λάβετε υπόψη σας στοιχεία όπως, τα χαρακτηριστικά του προσώπου, τα χρώματα, το φόντο, τις αναλογίες, κλπ) 

6.     Που οφείλονται αυτές οι ιδιαιτερότητες στον τρόπο απεικόνισης των ιερών προσώπων από τη βυζαντινή αγιογραφία; (Μπορεί να σας βοηθήσει και η σύγκριση ανάμεσα στη βυζαντινή αγιογραφία και τη δυτική τέχνη έτσι όπως εξελίχθηκε την περίοδο της Αναγέννησης (απεικόνιση των μορφών, στάση, χώρος, προοπτική). Σκεφτείτε: Ποιος είναι ο στόχος του βυζαντινού αγιογράφου, όταν ζωγραφίζει τη Βάπτιση και ποιος ο στόχος του Ντα Βίντσι)

7. Γιατί άραγε γνωρίζουμε το όνομα του Ιταλού ζωγράφου, αλλά όχι τα ονόματα των βυζαντινών αγιογράφων;

Η σημασία των εικόνων   (Μέχρι 7.27΄΄)

Η κατασκευή των εικόνων

H Aνάσταση του Xριστού, μικρογραφία από χειρόγραφο του 11ου αι. Άγιον Όρος, Mονή Διονυσίου

Μια ιστοσελίδα αφιερωμένη στη βυζαντινή ζωγραφική: 

Βυζαντινή Ζωγραφική

Tοιχογραφία του αγίου Mερκούριου, μετά το 1152. Θράκη, Φερρές, Nαός της Kοσμοσώτειρας